Haute Couture là gì? Khi thời trang trở thành nghệ thuật

Haute Couture không đơn thuần là quần áo. Đó là hiện thân của thời gian, là kết tinh của hàng nghìn giờ lao động thủ công và là tuyên ngôn quyền lực thẩm mỹ tuyệt đối. Trong thế giới 8 tỷ người, chỉ có khoảng 4.000 người thực sự là khách hàng của Haute Couture, nhưng cả thế giới thời trang vẫn luôn dõi theo từng nhịp đập của nó. Vậy điều gì khiến những bộ trang phục này trở thành "thánh kinh" của cái đẹp? Hãy cùng Maison Online vén màn bí mật đằng sau cụm từ danh giá nhất làng mốt.

I. Haute Couture là gì?

Để hiểu đúng, chúng ta cần đi từ ngữ nghĩa. Trong tiếng Pháp, "Haute" nghĩa là cao cấp (High), và "Couture" nghĩa là may đo (Dressmaking/Sewing). Gộp lại, Haute Couture là nghệ thuật may đo cao cấp ở trình độ thượng thừa.

Tuy nhiên, đừng nhầm lẫn. Không phải cứ một chiếc váy đắt tiền, được đính kết cầu kỳ thì được gọi là Haute Couture. Đây là một thuật ngữ được pháp luật nước Pháp bảo hộ. Chỉ những nhà mốt được Bộ Công nghiệp Pháp và Liên đoàn May đo Cao cấp (Chambre Syndicale de la Haute Couture) công nhận mới được phép sử dụng danh xưng này.

Chốt lại: Haute Couture không được sinh ra để bán đại trà hay chạy theo doanh số. Nó tồn tại để chứng minh một nhà mốt có thể đi xa đến đâu về giới hạn của tay nghề, kỹ thuật và trí tưởng tượng.

II. Nguồn gốc và lịch sử ra đời của Haute Couture

Ít ai biết rằng, cha đẻ của thời trang cao cấp Pháp lại là một... người Anh.

2.1. Charles Frederick Worth, người đặt nền móng

Giữa thế kỷ 19 tại Paris, Charles Frederick Worth đã làm một điều chưa từng có: Thay vì chỉ là một thợ may làm theo ý khách hàng, ông bắt đầu thiết kế các bộ trang phục theo ý tưởng của riêng mình và trưng bày chúng trên người mẫu thật. Ông biến nhà thiết kế từ một "thợ may" (artisan) trở thành một "nghệ sĩ" (artist), người định hình xu hướng.

2.2. Vì sao Paris trở thành kinh đô Haute Couture?

Dưới thời Napoleon III, Paris là trung tâm của nghệ thuật và văn hóa châu Âu. Sự bảo trợ của giới quý tộc, sự sẵn có của các làng nghề thủ công (dệt lụa ở Lyon, làm ren ở Chantilly) đã tạo nên một hệ sinh thái hoàn hảo để Haute Couture nảy mầm và rực rỡ cho đến tận ngày nay.

III. Những quy chuẩn nghiêm ngặt để được gọi là Haute Couture

Để được gắn mác Haute Couture, một nhà mốt phải vượt qua "kỳ sát hạch" khắc nghiệt của Chambre Syndicale de la Haute Couture với những tiêu chí không thể thương lượng:

3.1. Thiết kế hoàn toàn thủ công (Handmade)

Mọi công đoạn từ dựng phom, cắt vải đến đính kết đều phải được thực hiện bằng tay bởi những nghệ nhân lành nghề nhất (les petites mains). Không máy móc công nghiệp, không dây chuyền sản xuất hàng loạt.

3.2. May đo riêng cho từng khách hàng (Custom-made)

Khách hàng không mua đồ có sẵn. Họ phải trải qua ít nhất 1-2 buổi thử đồ (fittings) để đảm bảo trang phục vừa vặn tuyệt đối với từng đường cong cơ thể, như một lớp da thứ hai.

3.3. Phải có Atelier (Xưởng may) đặt tại Paris

Đây là quy định bắt buộc. Nhà mốt phải có xưởng may chính (atelier) đặt tại Paris với ít nhất 15 nhân viên toàn thời gian (bao gồm thợ may chính, thợ phụ, thợ đính kết...).

3.4. Trình diễn trong Tuần lễ Haute Couture Paris

Mỗi năm 2 lần (tháng 1 và tháng 7), nhà mốt phải trình diễn bộ sưu tập mới với ít nhất 50 thiết kế nguyên bản (gồm trang phục ngày và đêm).

Lưu ý: Rất nhiều thương hiệu xa xỉ lớn (như Louis Vuitton, Gucci, Saint Laurent,...) dù đắt đỏ nhưng chủ yếu kinh doanh dòng Ready-to-Wear (May sẵn), họ không hoặc chưa là thành viên chính thức của Haute Couture.

IV. Quy trình tạo ra một thiết kế Haute Couture

Sự đắt đỏ của Haute Couture nằm ở quy trình "thai nghén" đầy công phu:

• Ý tưởng và Phác thảo (Sketching): Giám đốc sáng tạo vẽ lên giấc mơ trên giấy.

• Dựng phom (Toile): Một bản nháp của trang phục được may bằng vải muslin rẻ tiền để chỉnh sửa phom dáng trên cơ thể người mẫu.

• Chọn chất liệu: Những thước vải hiếm nhất, ren cổ nhất hay những viên đá quý độc bản được huy động.

• Chế tác thủ công: Hàng trăm nghệ nhân cùng làm việc. Một chiếc váy có thể tốn từ 100 đến 1.000 giờ lao động để đính kết từng hạt cườm, thêu từng cánh hoa.

• Fitting & Hoàn thiện: Chỉnh sửa trực tiếp trên cơ thể khách hàng cho đến khi đạt độ hoàn hảo tuyệt đối.

Một bộ Haute Couture có thể mất từ 6 tháng đến cả năm để hoàn thiện.

V. Vì sao Haute Couture có giá “không dành cho số đông”?

Giá của một món đồ Haute Couture thường khởi điểm từ vài chục nghìn đến hàng trăm nghìn USD. Người ta trả tiền cho điều gì?

• Giá trị thời gian: Hàng nghìn giờ công của những nghệ nhân bậc thầy.

• Chất liệu độc quyền: Những loại vải được dệt riêng, không thể tìm thấy ở đâu khác.

• Sự độc bản: Bạn sẽ không bao giờ "đụng hàng". Mỗi thiết kế là duy nhất.

• Quyền lực xã hội: Sở hữu Haute Couture là tấm vé thông hành bước vào tầng lớp tinh hoa của thế giới.

Khách hàng Haute Couture không mua quần áo. Họ mua đặc quyền được sở hữu thứ không thể lặp lại.

VI. Những nhà mốt Haute Couture biểu tượng thế giới

Trong số ít ỏi các thành viên (chính thức và khách mời), đây là những cái tên định hình nên giấc mơ thời trang:

• Chanel: Biểu tượng của sự thanh lịch vượt thời gian với vải Tweed trứ danh và kỹ thuật đính kết của nhà Lesage.

• Dior: Kiến trúc trong thời trang. Những thiết kế tôn vinh đường cong phái đẹp với phom dáng New Look kinh điển.

• Givenchy: Sự tinh tế, sang trọng và quý phái, gắn liền với hình ảnh Audrey Hepburn.

• Valentino: Sự lãng mạn và bay bổng của Ý, nổi tiếng với những chiếc đầm dạ hội đỏ rực rỡ.

• Schiaparelli: Nơi thời trang gặp gỡ nghệ thuật siêu thực (Surrealism), táo bạo và đầy khiêu khích.

• Elie Saab: "Ông hoàng thảm đỏ" với những thiết kế đính kết lộng lẫy như bước ra từ truyện cổ tích.

VII. Haute Couture khác gì Ready-to-Wear và Luxury Fashion?

Tại sao nhiều thương hiệu xa xỉ (Luxury Brand) không làm Haute Couture? Vì nó tốn kém khủng khiếp và thường... lỗ vốn. Nhưng nó là "bộ mặt" để bán nước hoa, mỹ phẩm và túi xách Ready-to-Wear.

VIII. FAQ - Câu hỏi thường gặp về Haute Couture

Haute Couture có phải chỉ dành cho phụ nữ?

Truyền thống là vậy, nhưng gần đây nhiều nhà mốt (như Valentino, Balenciaga) đã bắt đầu đưa Haute Couture cho nam giới trở lại.

Việt Nam có Haute Couture không?

Về mặt kỹ thuật và danh xưng pháp lý quốc tế: Chưa. Tuy nhiên, nhiều NTK Việt (như Công Trí) đã đạt trình độ may đo và xử lý chất liệu tiệm cận đẳng cấp Couture (Couture-level).

Giá một bộ Haute Couture khoảng bao nhiêu?

Thường từ 10.000 USD cho trang phục ngày và có thể lên tới hàng triệu USD cho đầm dạ hội đính kết phức tạp.

Có thể mua Haute Couture không qua trình diễn không?

Có, nhưng bạn phải là khách hàng VIP, đặt lịch hẹn riêng với nhà mốt (Private Appointment) để được xem mẫu và đo đạc.

IX. Kết luận

Haute Couture không phải để chạy theo, mà để chiêm ngưỡng. Nó là minh chứng hùng hồn nhất cho việc thời trang có thể chạm tới ngưỡng của nghệ thuật.

Nhưng chính từ những đỉnh cao không dành cho số đông ấy, thời trang ứng dụng mà chúng ta mặc mỗi ngày mới được truyền cảm hứng để trở nên đẹp hơn, chỉn chu hơn. Tại Maison Online, chúng tôi không bán Haute Couture, nhưng chúng tôi mang đến tinh thần của sự tỉ mỉ, chất lượng và phong cách quốc tế trong từng sản phẩm Ready-to-Wear, giúp bạn chạm tay vào giá trị thời trang đích thực mỗi ngày.

Xem thêm:

• Global Brand là gì? Khái niệm, sự khác biệt và top thương hiệu quốc tế được yêu thích nhất tại Việt Nam
• Top các thương hiệu thời trang nam nổi tiếng dành cho giới trẻ
• Top 20 thương hiệu thời trang nổi tiếng nhất thế giới 2025
• Top 6 hãng đồng hồ nữ được lựa chọn nhiều nhất
• Top 20 thương hiệu đồng hồ Thụy Sỹ nổi tiếng nhất 2025
• High Fashion là gì? Khi thời trang vượt khỏi quần áo để trở thành tuyên ngôn